دانشمندان احتمالاً معمای ناپدید شدن ابرهای نپتون را حل کرده‌اند
دانشمندان احتمالاً معمای ناپدید شدن ابرهای نپتون را حل کرده‌اند
علت ناپدید شدن و ظاهر شدن ابرهای این سیاره، ارتباط میان چرخه های خورشیدی و اتمسفر سیاره نپتون است.
سیاره‌های منظومه شمسی هر کدام ظاهر خاص خودش را دارد. مشتری توفان‌های رنگارنگ، زحل حلقه‌های درخشان دارد، زمین دارای اقیانوس‌های آبی است، نپتون نیز دارای ابرهای شبح‌مانندی است. اما چیزی که باعث حیرت ستاره شناسان شده این است که برای اولین بار در سه دهه اخیر این گوی آبی‌رنگ تقریبا عاری از ابر شده است.
نپتون، سیاره‌ای منجمد با طوفان‌های مافوق صوت است که فقط یک بار در سال ۱۹۸۹ با فضاپیمای وُویجر ۲ از نزدیک بررسی شده است. درنتیجه، اطلاعات قطعی کمی درباره‌ی این سیاره وجود دارد.
روند افزایشی و کاهشی پوشش ابر نپتون شناخته شده، اما از اکتبر سال ۲۰۱۹ فقط تکه‌ای ابر کم‌پشت سفید رنگ در اطراف قطب جنوب این سیاره سرگردان بوده است.
دانشمندان تصاویر مربوط به ۳۰ سال این سیاره را بررسی کردند (از سال ۱۹۹۴ تا سال ۲۰۲۲)، از این طریق به معمای ناپدید شدن ابرهای سیاره نپتون، پی بردند. تصاویر نپتون توسط تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ‌های کِک در هاوایی گرفته شده بود.
طبق تحقیقاتی که ماه ژوئن در مجله‌ی Icarus صورت گرفت، مظنون اصلی ناپدید شدن ابرهای نپتون، خورشید بود. به‌نظر می‌رسید ارتباط آشکاری بین میزان پوشش ابر در نپتون و چرخه خورشیدی وجود داشته باشد.
خورشید چرخه هایی از فعالیت شدید و آرام را طی می کند که این چرخه ها بین ۸ تا ۱۴ سال طول می‌کشد (به‌طور متوسط ۱۱ سال). این چرخه‌ها توسط وارونگی مکرر میدان مغناطیسی خورشید هدایت می‌شود. هر ۱۱ سال، میدان مغناطیسی خورشید تغییر می‌کند و قطب جنوب مغناطیسی به قطب شمال و بالعکس تبدیل می‌شود.
خورشید در حین انتقال میدان مغناطیسی مقدار زیادی تشعشعات فرابنفش ساطع می‌کند و آن‌ها را مانند سیلی به سوی سایر اجرام منظومه شمسی می‌فرستد. به سادگی می‌توان باور کرد که این وضعیت ممکن است بر سیاره‌ها ازجمله نپتون تاثیر بگذارد. فاصله نپتون با خورشید ۴٫۵ میلیارد کیلومتر است؛ به همین ترتیب مسافت بین آن و خورشید حدود سی برابر فاصله زمین تا خورشید است.
دانشمندان احتمالاً معمای ناپدید شدن ابرهای نپتون را حل کرده‌اند
قطعاً ناپدید شدن و ظاهر شدن پوشش ابر نپتون با چرخه‌های خورشیدی در ارتباط است. همانطور که در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۱۵، مدت کوتاهی پس از اوج فعالیت خورشیدی، نپتون ابرهای زیادی داشت.
احتمال دارد تشعشعات فرابنفش خورشید (که در اوج چرخه خورشیدی شدیدتر است)، با تحریک نوعی واکنش فوتوشیمیایی تشکیل ابرهای نپتون را در پی داشته باشد. برعکس، حین افت فعالیت خورشیدی، پوشش ابر نپتون ناپدیده می‌شود. اگرچه مشخص نیست چرا مقدار ناپدید شدن ابرها در چرخه فعلی در مقایسه با چرخه‌های گذشته بسیار زیاد است.
بااین‌حال تعداد انگشت‌شماری از چرخه‌های خورشیدی نه برای درک سازوکار ایجاد ابرها کافی هستند و نه می‌توانند تأیید کنند که همبستگی بین دو پدیده نشان‌دهنده‌ی علت است. دانشمندان کاملاً مشتاق در انتظار بیشینه فعالیت خورشیدی بعدی در سال ۲۰۲۵ هستند و همچنین کنجکاوند تا دریابند آیا بعد از آن، ابرهای نپتون دوباره ظاهر خواهند شد یا خیر.
